Villa F

renovatie en uitbreiding van monumentale boerderij uit 1861

wonen in de natuur

Net buiten de bebouwde kom van Prinsenbeek ligt de langgevelboerderij gebouwd in 1861. Dit karakteristieke gebouw kent een uitgebreide geschiedenis met verschillende bouwkundige wijzigingen. De laatste conversie tot studio’s is minder geslaagd geweest doordat het gebouw nadien praktisch acht jaar onbewoond is gebleven. Deze is daarmee zwaar in verval geraakt.

Met een ogenschijnlijk eenvoudig gebaar wordt ruimte en licht tot diep in het gebouw gebracht. Ter plaatse van het oorspronkelijke stal-deel verbind een metalen dak met een aantal ‘vouwen’ het bestaande gebouw met zijn omgeving.

De van oorsprong donkere boerderijtypologie krijgt door het dak op te tillen een sterkere fysieke verbinding met zijn natuurlijke omgeving. Vanuit vrijwel iedere positie in de woning is de natuur direct zichtbaar.

In nauw overleg met de erfgoedcommissie Breda, Welstand en de gemeente is nog voor de aankoop van het pand een vergunbaar en financiëel haalbaar concept opgesteld. Met strategische ingrepen zijn de meest kenmerkende elementen behouden of hergebruikt. De karakteristieke buitengevel en de eiken spantconstructie vormen de basis van de comfortabele villa.

De ruimtelijke behoefte van een enkele woning is vertaald binnen de oorspronkelijke langgeveltypologie. Gescheiden door de ‘brandmuur’ biedt de oorspronkelijke woning ruimte aan afgesloten ruimtes met slaapkamers, sanitaire voorzieningen en gastenverblijven. Om de transparantie en het overzicht van de geschiedenis te benadrukken is ter hoogte van de entree een uitzondering gemaakt, hier is de ruimte geopend over twee niveaus.

In het oorspronkelijke staldeel zijn verschillende zones afgebakend met meubilair en korte wanden. De van oudsher open ruimte geeft een plek om te wonen, werken en studeren. De oorspronkelijke verbinding met de bovengelegen ‘hooizolder’ versterkt dit open stalkarakter.

De keuken en eetruimte grenzen aan het oorspronkelijke staldeel aan de achterzijde van het gebouw. De van origine gesloten houten gevel is hier geheel geopend waardoor deze ruimte veel daglicht tot diep in de ‘stal’ brengt. Analoog met de gebruikswensen vormt dit het hart van de woning.

Villa F is op traditionele wijze gerealiseerd met geduld en aandacht voor ambacht. In nauw overleg tussen architect, opdrachtgever en aannemer is binnen de historische context, die gaandeweg zichtbaar werd, gezocht naar de meest passende oplossingen in zoverre dat deze onbekend waren. De gegeven antwoorden tonen aan dat vergankelijkheid verenigbaar is, waarbij inzet en flexibiliteit van de betrokken partijen essentieel is.

De woning heeft een uniek karakter maar is in zeer slechte staat. De dakconstructie en het inbouwpakket zijn gaandeweg het bouwproces geïnventariseerd en hersteld waar mogelijk.

De bestaande contouren van de langgevelboerderij zijn ruim. De noodzakelijke ruimtes worden daarin geplaatst binnen de typologie van ‘woning‘ en ‘stal‘.

Het schuurdeel wordt maximaal open gelaten. De keuken wordt naar buiten geschoven en vormt de scharnier tussen het binnen- en buitenleven. De keuken wordt net iets buiten de contouren van de oorspronkelijke woning geplaatst, in het groen.

Het oorspronkelijke dak is als plat vlak beschouwd waaronder de centrale keuken en eetruimte wordt geplaatst.

Voor een optimale daglichttoetreding (en uitzicht naar buiten) is het dak geknikt en opgetild. Meer licht kan de woning ingetrokken worden op basis van verschillende simulaties. Ook is er meer zicht op de tuin vanuit de ‘stal‘.

Door een groeiende verstedelijking is de omgeving van de langgevelboerderij veranderd van agrarisch landschap in geïsoleerde lintbebouwing. De huidige parkachtige omzoming van 30 meter hoge bomen benadrukken de tijdelijkheid van het landschap zoals de afwijkende kleur van het metselwerk de posities laten zien waar ooit staldeuren en varkensstallen zijn geplaatst.

De gevouwen dakvorm aan de achterzijde is gemaakt op basis van de zonnestand. Op basis van nauwkeurige simulaties is deze gevouwen waar daglicht nodig was of waar schaduw gewenst was. De blijvende patina van het CorTen staat in contrast met de verwering van het riet en metselwerk van de boerderij. De natuurlijke kleurstelling van toegepast materialen maakt de verbinding met de omgeving.

“De van oudsher open ruimte geeft een plek om te wonen, werken en studeren. De oorspronkelijke verbinding met de bovengelegen ‘hooizolder’ versterkt het open stalkarakter”

  • december 2015

    start ontwerp

  • december 2017 - juli 2019

    uitvoering

  • november 2019

    oplevering

stel ons uw vragen


    Project details

    Bruto vloeroppervlak 250 m²
    Programma Woning
    Locatie Prinsenbeek, Noord Brabant, Nederland
    Ontwerpteam

     
    Opdrachtgever Particulier
    Ontwerp basvanderhorst Architects & Engineers
    Adviseur constructie Sterk adviesbureau
    Adviseur bouwfysica T-AdCo installatieadvies
    Aannemer Reniers Bouwbedrijf
    Interieur basvanderhorst Architects & Engineers
    Fotografie Prachtt fotografie
      basvanderhorst Architects & Engineers